Dit jaar wordt het project Beekdal Eeser Voorste Diep afgerond. Dit project, dat betrekking heeft op het unieke beekdalgebied tussen Borger en Ees, is in 2014 geïnitieerd en draait op vrijwilligers. Alle twaalf elementen die onderdeel van het project zijn, zullen eind 2021 gerealiseerd zijn. Deze landschapselementen zijn: het uitkijkplateau, het wandelpad, het wandelbruggetje, de fietsopstapplek, de natuurspeelplek, de gedenkplek, de zitplek onder gebint, een parkeerstrook, het ooievaarsnest, de wegmarkering, het natuurkunstwerk en de uitkijktoren. In het najaar of begin volgend jaar vindt er een feestelijke opening plaats.
Onlangs sprak Borger Hunebedhoofdstad met Jan Top, projectcoördinator Beekdal Voorste Diep, over het verloop van het project en de twaalf landschapselementen tussen Borger en Ees. Tijdens de aansluitende wandeling langs deze elementen vertelt hij enthousiast over de geschiedenis waar de herinrichting naar refereert.
Verloop van het project
Al in 2014 is het initiatief ontstaan om het Beekdal tussen Ees en Borger te markeren waardoor kenmerken van het vroegere landschap weer zichtbaar worden. De Hunze met bovenloop Voorste Diep ontsprong oorspronkelijk bij Westdorp. Een zijtak, het Eeserdiep, kwam uit in het Voorste Diep bij Ees. Het initiatief sloot en sluit dan ook goed aan op de herinrichting van het Hunzegebied tussen Mandelanden en het Zuidlaardermeer.
Destijds is ook het eerste landschapselement geplaatst, namelijk het uitkijkplateau met informatiebord bij het fietspad, waar je langs komt als je van Ees naar Borger fietst.
In de daaropvolgende jaren heeft het project meerdere fases doorlopen. In 2018 vond er een uitgebreide informatiebijeenkomst voor inwoners plaats in het Hunzehuys. De financiering van het project vond o.a. plaats door subsidie van de gemeente, bijdrage van Het Drentse Landschap, het Leaderfonds POP 3 Europees Plattelandsontwikkelingsfonds, Kern met Pit, Postcodeloterij, het Prins Bernard Cultuurfonds Drenthe en sponsorgelden van o.a. de Rabobank en enkele bedrijven. Zoals eerder gezegd is de markering van het Beekdal Eeser Voorste Diep een project dat wordt uitgevoerd door vrijwilligers. Daarbij wordt samengewerkt met gemeente Borger-Odoorn, Het Drentse Landschap en het Waterschap Hunze en Aa’s, maar ook buurtvereniging ’t Lutkeveen en Dorpsbelangen Borger.
Landschapselementen tussen Borger en Ees
Tijdens de wandeling laat Jan ons zien waar vroeger, toen het vervoer nog met paard en wagen ging, de weg tussen Ees en Borger liep. Hier is nu een wandelpad aangelegd en loop je langs eeuwenoude bomen. Op de plek waar nu de wandelbrug (over het water) ligt, was vroeger ook een bruggetje waar je tol moest betalen. Het verhaal gaat dat, om tol betalen te vermijden, de mensen regelmatig door het water naar de overkant gingen.
Bij de zitplek onder het gebint hebben de vrijwilligers ook veel werk verzet. Het (boerderij)gebint werd ter plekke gezaagd en in elkaar gezet. In ieder steen die een of meerdere zitplaatsen biedt, zijn vormen uitgeslepen zodat je er ook echt prima op kunt zitten. Kortgeleden is direct bij deze plek ook een parkeerstrook gerealiseerd, zodat er niet aan de weg geparkeerd wordt.
Iets verderop komen we langs de gedenkplek. Een plek om even stil te staan bij de einde van de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding in 1945. Een leuke wetenswaardigheid is dat de steen, waarin de datum 12-4-1945 staat, ook echt uit Ees komt. Een inwoner heeft destijds de datum waarop Borger en Ees bevrijd zijn in de steen gegrafeerd. Later is deze bij een puinverdelger terecht gekomen. Hij heeft de steen echter bewaard en na decennia spoorloos te zijn, is de steen via via uiteindelijk weer terug in Ees.
Het pad vervolgt zich tot aan het kanaal Buinen-Schoonoord waar ook de fietsopstapplaats is. Hier kan de schoolgaande jeugd die naar Emmen fietst zich verzamelen zodat ze niet op de weg bij de Eeserbrug hoeven te staan. Aan de andere zijde van de weg is vorig jaar de natuurspeelplek in gebruik genomen. Ook staat hier het ooievaarsnest.
Stand van zaken op dit moment
Op dit moment zijn tien van de twaalf landschapselementen gerealiseerd. De wegmarkering voor 60 km snelheid wordt met de gemeente geregeld als de weg wordt aangepakt.
Het natuurkunstwerk van de Nieuw Zeelandse kunstenaar Chris Booth is door de coronacrisis en het vinden van een geschikte locatie vertraagd, maar zal verderop in 2021 geplaatst worden. Het is nog niet helemaal duidelijk waar het komt te staan. Maar het kunstwerk, waarbij stro in de loop van de tijd door een zware steen naar beneden wordt geduwd, krijgt een mooie plaats in het geheel. In eerste instantie was het ook de bedoeling dat hij daarbij aanwezig zou zijn, maar gezien de huidige situatie, zal dat helaas niet doorgaan.
De voorbereidingen voor het laatste- en tevens meest in het oog springende element, de uitkijktoren, zijn in volle gang. Deze wordt dicht bij het wandelbruggetje geplaatst en via een paadje langs het water kom je uit bij de trap die je naar een prachtig uitzicht over de Mandelanden en de Hunze leidt. De fundering is gereed en de toren wordt, nu de grond minder nat is, in augustus geplaatst. Op de toren, maar ook aan het begin- en het eind van het pad, zullen nog informatiepanelen worden geplaatst.
Onderhoud en plannen vanaf 2022
Het project Beekdal Eeser Voorste Diep is ondergebracht bij Stichting Dorpsbelangen Borger. De werkgroep wil met dit project uiting geven aan de beleving van het unieke historische beekdal en essen landschap voor inwoners en toeristen. Na de officiële opening zullen de vrijwilligers vanaf 2022 het gebied en de verschillende landschapselementen onderhouden en ontvangen daarvoor een subsidie van de gemeente. Hiervoor is een aparte stichting opgericht. Er zijn plannen voor een wandelroute in samenwerking met Geopark De Hondsrug met bijbehorend informatiemateriaal. Ook wil de werkgroep dan de website realiseren.